 |
 |
آغاز روز
امروز روز خداست و همه کارهایم رنگ و بویی خدایی دارد.
هر روز برکت و نعمت خدا را در زندگی ام مشاهده می کنم،بویژه امروز منتظر تجلی برکات فراوان الهی هستم.
با شور و شوق فراوان و ایمانی نیرومند بیرون می روم تا آنچه را که باید به دست من صورت گیرد به انجام رسانم.
امروز از آسمان طلا می بارد.
این روز را رهامی کنم تابرود؛
خدای مهربان فقط خوبی های این روز را برایم نگه می دارد و مابقی آن ناپدید می شود.
همین که سربربالین می گذارم به خوابی عمیق فرو می روم،
برای روز موفقیت آمیزم،خداراشکر می کنم و به آسانی می آسایم و می دانم که خدایم ذهن وتنم را شاداب تر وتازه تر می کند و برای فردایی بهتر و زیباتر آماده می شوم.
من به خواب می روم اما خدای من بیدار می ماند تامسائلم را با نظم الهی حل کندومرابه موفقیت و شادمانی و توانگری برساند.
راسته بال ریشک داران = راسته پا حبابداران = راسته تریپس ها
Thysanoptera
تریپس ها حشراتی کوچک بطول 0.5 تا 5 میلیمتر با بدنی باریک و بالدار (دوجفت ) یا بی بال هستند ، بالها باریک و کشیده بدون رگبال و یا دارای تعداد معدودی رگبال هستند ، در حاشیه بالها موهای طویلی مانند ریشک وجود دارد (وجه تسمیه بنام راسته).
قطعات دهنده مکنده ، و خرطوم کوتاه ، مخروطی نامتقارن که در زیر و عقب سر واقع شده است و حاوی 3 استیله است . ( شامل یک آرواره بالا چپ، و دو لاسینیای آرواره پائین) ، شاخک ها کوتاه و حاوی 4 تا 9 مفصل ، پنجه ها 1 تا 2 مفصل، دارای یک یا دو ناخن که در انتها بادکش مانند هستند . بعضی از گونه ها دارای تخمریز مشخص و در بعضی گونه های دیگر انتهای شکم لوله ای شکل شده و عمل تخمریز را انجام می دهد.
دگرگونی دئر تریپس ها حد فاصل بین ساده و کامل است بدین ترتیب که نوزادان سن اول و دوم فاقد بال خارجی هستند و به آنها لارو گفته می شود (بال ها بطور داخلی رشد می کنند )، در زیر راسته Trebrantia نوزادان سن سوم و چهارم بی حرکت ، غیر فعال ، بدون تغذیه بوده و دارای بال خارجی هستند ، نوزادان سن سوم را پیش شفیره(Prepupa ) و سن چهارم را شفیره (Pupa ) می گویند. بعضی اوقات شفیره در یک پوشش پیله مانند تشکیل می شوند.
درزیر راسته Tubulifera ، نوزادان سنین سوم و چهارم را پیش شفیره (در سن سوم فاقد بال خارجی هستند) و نوزادان سن پنجم را شفیره می گویند . پس از این مراحل در سن بعد حشره بالغ ظاهر می شود.
در این راسته چون در مراحل نوزادی قبل از بلوغ بیش از یک سن نوزادی دارای بال هستند (به استثنای Franklinothrips که فقط در یک سن نوزادی بال خارجی دارد) شباهت به دگرگونی ساده دارندو چون در قسمتی از مراحل قبل از بلوغ رشد بال ها داخلی است و ضمناً مراحل پیش شفیره و شفیره دیده می شود شباهت به دگرگونی کامل دارند . بنابراین می توان گفت دگرگونی این راسته حد فاصل بین ساده و کامل است.
جنس نر و ماده تریپس ها به هم شبیه بوده ولی نرها کمی کوچکتر هستند . در بیشتر گونه ها تولید مثل غیرجنسی بصورت بکرزایی (پارتنوژنز) مشاهده می شود.
گونه های که دارای تخم ریز هستند تخم خود را در داخل بافت گیاهان قرار می دهند ولی آنهایی که فاقد تخم ریز هستند تخم های خود را در شکاف ها و در زیر پوست درختان و گیاهان قرار می دهند . نوزادان نسبتاً غیرفعال هستند ، چند نسلی می باشند .
تریپس ها اکثراً گیاهخوار بوده و از شیره گلها، برگ ها ، میوه ها، سرشاخه ها و جوانه های گیاهان مختلف تغذیه می کنند و باعث کشته شدن سلول ها و بافت های مورد تغذیه خود می شوند. بعضی از آنها ناقل بیماریهای گیاهی هستند . بعضی از گونه ها از آفات مهم محصولات کشاورزی محسوب می گردند.
معدودی از گونه های تریپس از اسپر قارچ ها تغذیه می کنند و بعضی از آنها شکاری بوده و از بندپایان کوچک تغذیه می نمایند.
طبقه بندی تریپس ها
این راسته را بر حسب شکل ساختمانی انتهای بدن و وجود یا عدم تخمریز به دو زیر راسته Trebrantia و Tubulifera تقسیم می کنند.
زیر راسته Trebrantia آخرین حلقه شکم کم و بیش مخروطی شکل و گرد است. جنس ماده دارای تخم ریز مشخص می باشد.
زیر راسته Tubulifera آخرین حلقه شکم لوله ای شکل بوده و جنس ماده فاقد تخمریز است.
خانواده های مهم آن اکثراً در زیر راسته Trebrantia هستند و بوسیله مشخصات شاخک ها خصوصاً تعداد مفاصل آن و وضعیت اعضاء حسی روی مفصل های سوم و چهارم شاخک از یکدیگر تفکیک می شوند. این اعضاء حسی محل هایی بشکل دایره ای یا تخم مرغی در نزدیک قسمت انتهایی مفصل ها قرار دارند و یا بشکل اعضاء حسی چنگال مانند یا ساده هستند.
مهمترین خانواده های راسته تریپس ها عبارتند از :
زیر راسته Trebrantia
خانواده Thripidae
مهمترین خانواده تریپس ها بوده و حاوی گونه های مهم اقتصادی است. بال های آنها کاملاً باریک و کشیده و نوک تیز است ، شاخک ها 6 تا 9 مفصلی است . اکثراً گیاهخوار هستند و از آفات مهم کشاورزی محسوب می شو ند. از جمله :
تریپس گلابی Taeniothrips inconsequens
که به جوانه ها، گلها ، برگ های جوان و میوه های گلابی، آلو، گیلاس و آلبالو و غیره حمله می کنند . برنگ قهوه ای با بالهای روشن، حدود 1.2 تا 1.3 میلیمتر طول دارند .
تریپس پیاز یا توتون Thrips tabaci
که به پیاز، تنباکو، لوبیا، و گیاهان بسیاری خسارت می زند، حشره ایست برنگ زرد رنگ پریده یا قهوه ای روشن بطول 1 تا 1.2 میلیمتر ، این حشره ویروس بوته میری لکه ای گوجه فرنگی را منتقل می نماید.
تریپس گلخانه Heliothrips haemorrhoidalis
بیشتر در مناطق گرمسیر یافت شده و از آفات مهم گلخانه ای محسوب می شود.
تریپس گل Franhliniella tritici
دارای میزبان های متعددی از جمله علف ها، گیاهان علوفه ای، غلات ، درختان و درختچه ها و غیره است . حشره ای است باریک به رنگ زرد تا نارنجی بطول 1.2 تا 1.3 میلیمتر.
تریپس غلات Limothrips cerealium
برنگ قهوه ای تیره تا سیاه، 1.2 تا 1.4 میلیمتر که روی غلات و علوفه تغذیه می کند.
تریپس شش نقطه ای Scolothrips sexmaculatus
بطول کمتر از یک میلیمتر، برنگ زرد که روی هر یک از بالهای جلو آن سه نقطه سیاهرنگ وجود دارد . حشره ای است شکاری که از کنه های آفت گیاهی تغذیه می کند .
زیر راسته Tubulifera
خانواده Phlaeothripidae
خانواده نسبتاً بزرگی است که بیشتر گونه های آن بزرگتر و کلفت تر از گونه های خانواده های Trebrantia هستند.
اکثراً برنگ قهوه ای تیره یا سیاه هستند با بال هایی به رنگ روشن ، بیشتر آنها از اسپر قارچ ها تغذیه می کنند، بعضی شکاری (از حشرات و کنه های کوچک می خورند ) و تعداد معدودی گیاهخوار هستند.
تریپس پیاز لاله Liothrips vaneechei
که بطور حدود 2 میلیمتر و برنگ تیره که از پیاز لاله تغذیه کرده و به آن خسارت می زند.
Haplothrips tritici (تریپس گندم) آفت غلات می باشد.
راسته نیم بالان یا سن ها Hemiptera (Bugs)
مهمترن مشخصه مرفولوژیک حشرات این راسته که وجه تسمیه نام راسته نیز مربوط به آن است این است که در اکثر آنها تقریباً نیمه قاعده بالهای جلویی ضخیم و چرمی ولی نیمه انتهایی آن غشایی است، به این نوع بال نیم بالپوش یا Hemelytron می گویند . (جمع Hemelytra ) . ولی بال های عقبی کاملاً غشایی و کمی کوتاهتر از بالهای جلو می باشند . بال ها هنگام استراحت بطور مسطح روی بدن قرار می گیرند بطوریکه قسمت انتهای بال های جلو روی یکدیگر قرار می گیرند.
قطعات دهانی سن ها از نوع زننده – مکنده و بشکل یک خرطوم باریک چند مفصلی است که به قسمت جلو زیر سر متصل می باشد و بطرف عقب و زیر شکم امتداد پیدا می کند. لب پایین بصورت یک غلاف یا پوششی مفصلی چهار استیله (دو آرواره بالا و رو آرواره پایین) داخل آن خرطوم را محافظت می کند. دو آرواره پایین در مجاور یکدیگر قرار گرفته و در داخل آن دو مجرای طولی حاصل می شود یکی بنام مجرای غذایی و دیگری مجرای بزاقی . ضمناً این حشرات فاقد پالپ می باشند.
راسته Hemiptera و راسته Homoptera در موارد بسیاری دارای مشخصات مشابهی هستند که حتی بعضی از متخصصین آنها را در یک راسته بنام راسته Hemiptera منظور می نمایند که آنرا به ذو زیر راسته بنام Homoptera و Heteroptera (سن ها ) تقسیم می کنند . این دو گروه اساساً بر مبنای ساختمان بال ها و محل قرار گرفتن خرطوم (محل اتصال آن به سر) از یکدیگر تفکیک می شوند.
بال های جلویی Homoptera بافت یکسان و یکنواختی داشته که تماماً چرمی یا تماماً غشایی هستند(وجه تسمیه بنام راسته یکنواخت بالان)، در حالی که در Hemiptera قسمت قاعده بال های جلویی ضخیم و قسمت انتهای آن نازک و غشایی است.
در Homoptera خرطوم از قسمت زیر و عقب سر منشا می گیرد در حالی که در Hemiptera خرطوم از زیر و جلو سر منشا می گیرد.
در راسته سن ها شاخک ها معمولاً نسبتاً بلند و 4 یا 5 مفصلی است ، چشم های مرکب معمولاً رشد کرده و مشخص ولی چشم های ساده (معمولاً 2 عدد هستند ) ممکن است وجود داشته یا وجود نداشته باشند ( پوره ها همیشه فاقد چشم های ساده هستند.)
بسیاری از گونه های سن ها دارای غدد بخصوصی هستند که مجرای آن در طرفین قفسه سینه باز می شود و در مواقع بخصوص از خود بوی معینی را متصاعد می کنند که معمولاً برای انسان بوی نامساعدی است.
بیشتر گونه های سن های بالدار هستند ولی تعدادی نیز بی بال و یا بال کوتاه هستند . در بعضی از گونه ها هم افراد بال دار و هم افراد بی بال کوتاه هو دیده می شود. سن ها دارای دگرگونی ساده هستند.
اکثر گونه ها خشکی زی هستند ولی تعداد زیادی نیز آبزی می باشند ، رژیم غذایی اکثر آنها گیاهخواری است و از شیره نباتات تغذیه می کنند و از آفات مهم کشاورزی محسوب می شوند. ولی بعضی از گونه ها شکاری بوده و از حشرات مفید محسوب می شوند.تعداد دیگری از گونه ها به انسان و دام ها حمله کرده و از خون آنها تغذیه می کنند ، ضمناً بعضی از گونه ها ناقل عوامل بیماری زا هستند.
طبقه بندی Hemiptera
بطور کلی Borror & Delong این راسته را مطابق روش China &mille طبقه بندی نموده اند که شامل سه زیر راسته است.زیر راسته ها عمدتاً بر مبنای ساختمان شاخک و موهای حسی مخصوصی روی سر آنها از هم تفکیک می شوند.
بعضی از خانواده های مهم آنها عبارتد از :
سن های آبزی Suborder Hydrocorigae Family Corixidae
" Notonectidae
" Nepidae
Etc.
سن های نیمه آبزی یا ساحلی Suborder Amphibicorigae Famiy Gerridae
" Hydrometridae
Etc.
سن های خشکی زی Suborder Geocorigae ساس ها Family Cimicidae " Amthocoridae
" Miridae
" Nabidae
" Reduviidae
" Timgidae
" Lygaeidae
" Largidae
" Pyrrhocoridae
" Coreidae
" Scutelleridae
" Pentatomidae
خصوصیاتی که در مورد شناسایی خانواده های راسته سن ها بکار برده می شوند :
مهمترین خصوصیاتی که برای تفکیک و شناسایی خانواده های راسته سن ها بکار برده می شود عبارتند از: شاخک ها ، خرطوم ، پاها و بال ها.
شاخک ها ممکن است یا 4 مفصلی و یا 5 مفصلی باشند که در زیر راسته Hydrocorogae خیلی کوتاه بوده و در شکافی که در زیر سر وجود دارد مستقر و مخفی شده اند ولی در زیر راسته های Amphibicorigae و Geocorigae نسبتاً بلند و مشخص هستند .
خرطوم معمولاً 3 یا 4 مفصلی بوده و در بعضی از آنها در هنگام استراحت در داخل شیاری که روی اولین حلقه زیر شکم (Prosternum ) وجود دارد مستقر می شود.
پاهای جلو در بیشتر گونه های شکاری کم و بیش برای گرفتن تغییر شکل یافته و به آنها پاهای شکاری (Raptorial legs ) گفته می شود.
در اینگونه پاها، ران کشیده و بلند شده و دارای خارهای متعددی روی سطح زیرین است و ساق پا نیز در روی سطح خاردار ران جفت و منطبق می شود و گاهی ساق نیز دارای خارهای متعددی است.
پنجه پاهای این حشرات دارای 2 یا 3 مفصل می باشد که مفصل انتهای دارای یک جفت ناخن است . وضعیت قرار گرفتن ناخن ها در بیشتر آنها روی آخرین مفصل پنجه ها به صورت انتهایی (apical) است ، یعنی درست در وسط آخرین مفصل پنجه واقع شده اند،ولی در بعضی از خانواده های آبزی از جمله Gerridae و Veliidae وضعیت آنها جانبی است (amteapical) یعنی در کنار آخرین بند پنجه پاها قرار گرفته اند.
بال های جلویی یا نیم بال پوش ها در گرو های مختلف به اشکال متفاوتی دیده می شود و به قسمت های مختلف بال اسامی مختلفی داده شده است.
در قسمت سخت قاعده بال جلو دو بخش عمده بنام های cor و corium و clavus تشخیص داده اند که بوسیله درز مخصوصی (Claval suture ) از یکدیگر مجزا می شوند . قسمت غشایی انتهای بال جلو را (mem) membrane می گویند.
در بعضی از سن ها قسمتی از کریوم در امتداد لبه جلویی بوسیله درزی از بقیه قسمت ها جدا شده است که به آن امبولیوم (Embolium) گفته می شود.
در بعضی دیگر قسمت انتهایی کریوم بوسیله درز کوچکی جدا شده است که به آن کونئوس (Cuneus) گویند.
قسمت غشایی بال جلو حاوی رگبال های مشخصی است که تعداد و طرز قرار گرفتن آنها برای تفکیک خانواده های مختلف اهمیت دارد.
مشکل احتمالی که در تشخیص خانواده های مختلف بوسیله کلید وجود دارد عبارتند از تفسیر خصوصیات مختلف و مشکلات مربوط به کوچکی اندازه بعضی از نمونه ها.
در صورتیکه ران پاهای جلویی کلفت تر از بقیه باشند در کلید شناسایی آنها را پاهای شکاری منظور نمائید.
در شمارش مفصل های شاخک ها،مفصل های خیلی کوچک که بین مفصل های بزرگ واقع شده اند در تعداد مفصل ها منظور نمی شوند.
گاهی اوقات لازم است از درشت نمایی زیادی برای شمارش تعداد مفصل های خرطوم استفاده شود.
در کل خصوصیاتی از سن ها که در کلید مورد استفاده قرار می گیرد :
· شکل شاخک و تعداد بندها که معمولاً 4 یا 5 بند است.
· تعداد بندهای خرطوم که بطور معمول کلیسری 3 بندی و بعضی ها 4 بندی هستند.
عضوی از بدن حشره که در جهت طولی بدن باشد Longitudinal است و عضوی که در جهت عرضی بدن قرار بگیرد در اصطلاح Transverse است. در گروهی که دارای شیار هستند خرطوم درون این شیار قرار می گیرد و بدین وسیله تولید صدا می کند.
روی سر سن ها سه لوب وجود دارد که لوب وسط را Tyllus و دو لوب کناری را Jugum گویند که جمع دو لوب کناری را Juga می گویند.
پشت سینه در سن ها را Pronotum یا disk گویند که ممکن است در قسمت جلویی آن برجستگی هایی بنام Callus وجود داشته باشد.
بعد از پرونوتوم یک قطعه مثلثی است که ممکن است بزرگ یا کوچک باشد و به سیبنه دوم متصل شده است این قسمت را Scutellum یا سپرچه می گویند.
اگر از نیم رخ به بدن سن ها نگاه کنیم سینه را به دو صورت خواهیم دید: یا بصورت گرد است که به آن Pronotum Rounded Laterally یا در بعضی سن ها بصورت لبه ای تیز دیده می شود که به آن Pronotum Margined Laterally گفته می شود.
دو گوشه عقبی پرونوتوم را به طور منفرد Humera angle گویند و در جمع به آنها Humeri گفته می شود.
در سن ها تعداد بند های پنجه 2 یا 3 عدد است که به انتهای پنجه پا ناخن Claw متصل می شود و به آن می توان tarsal claw هم گفت.بعضی وقت ها به جز ناخن یک زائده بالشتکی و کوچک هم دیده می شود که به آن Arolium گویند.
نحوه اتصال ناخن ها به بند آخر پنجه پا دو نوع است:
یک وقع است که ناخن ها به نوک بند سوم پنجه متصل می شوند که در این حالت اصطلاح Apical به کار برده می شود، و اگر ناخن قبل از نوک پا قرا بگیرد Anteapical است.
شیاری که بین کوریوم و کلاووس است Claval suture نامیده می شود.
یک قطعه کوچک در بال که در اثر وجود آمدن شیاری بین corium و clavus دیده می شود Cuneus نام دارد . و قطعه دیگر درون کوریوم embolium است.
تعداد رگ هایی که در قسمت غشایی وجود دارد برای تشخیص خانواده ها به کار می رود که یا زیاد است و یا 5 تا است.
دو خصوصیت مهم در سن ها وجود دارد که باعث جدایی آنها از راسته های نزدیک و مشابه می شود:
1. بالشان معمولاً به صورت نیمه سخت است.
2. فرم قرار گرفتن خرطوم روی سر که در سن ها از جلوی سر خارج می شود و مفصلی است.(در Homoptera) خرطوم از زیر سر خارج می شود.
زیر راسته Hydrocorigae
حشرات ایت زیر راسته آبزی بوده و شاخک های آنها کوتاهتر از طول سر آنهاست و این شاخک ها معمولاً در شیاری که در زیر سر وجود دارد قرار گرفته و مخفی می باشند.
موهای حسی مخصوصی روی سر وجود ندارند.
خانواده Corixidae (Water buatmen )
مرفولوژی :
این حشرات آبزی بوده و پاهای عقبی آنها کشیده و پهن و پارو مانند شده است.بدن آنها تخم مرغی و تا حدودی مسطح و معمولاً برنگ خاکستری تیره است.روی سطح پشتی آنها اغلب خطوط ریز زیادی دیده می شود.
بیولوژی :
این حشرات معمولاً در آب گیرها و دریاچه های آب شیرین و گاهی در نهرها و گونه های معدودی از آنها در آب گیرهای آب شور دیده می شوند. فاقد گیل های تنفسی هستند و اکسیژن مورد نیاز خود را از سطح آب تامین می کنند و اغلب جند حباب هوا را در زیر شکم و یا در زیر بال پوش ها با خود حمل می کنند.این حشرات خیلی سریع شنا می کنند ولی اغلب به گیاهان آبزی چسبیده و برای مدتی به این حالت باقی می مانند.
بیشتر این حشرات از آلگها و موجودات کوچک آبزی تغذیه می کنند که معمولاً آنها را بوسیله پاهای جلویی گرفته و به دهان می برند.بعضی گونه ها شکاری بوده و از لارو حشرات و سایر جانوران آبزی کوچک تغذیه می کنند.برخلاف بیشتر حشرات آبزی این حشرات به انسان نیش نمی زنند.
این حشرات تخم های خود را به گیاهان آبزی می چسبانند . در بعضی از نقاط مثل مکزیک تخم این حشرات بعنوان غذای انسان مورد استفاده قرار می گیرد. حشرات این خانواده غذای عده زیادی از حیوانات آبزی می باشند.
خانواده Notonectidae (Back swimmers )
مرفولوژی :
این حشرات معمولاً در آب به پشت شنا می کنند، (وجه تسمیه نام خانواده ) از نظر شکل ظاهری خیلی به خانواده Corixidae شبیه هستند ولی قسمت پشت آنها بیشتر محدب است و برنگ روشن هستند . اغلب روی سطح آب استراحت می کنند و پاهای عقبی خود را کاملاً باز نگه می دارند.
بیولوژی:
حشرات این خانواده شکاری هستند و از حشرات و موجودات کوچک دیگر مثل ماهی های ریز تغذیه می کنند . شناگران ماهری هستند.
خانواده Nepidae ( Water scorpions )
مرفولوژی:
این حشرات نیز آبزی و شکاری بوده که پاهای جلویی آنها شکاری است . دارای یک لوله تنفسی در انتهای بدن هستند که از تغییر شکل سرسی ها حاصل شده است.
این لوله ها گاهی به اندازه طول بدن حشره هستند و در هنگام حرکت در داخل گیاهان آبزی لوله های تنفسی را از سطح آب خارج کرده و تنفس می کنند.
بیولوژی :
حزکت این حشرات در آب کند است و از انواع جانوران آبزی بوسیله پاهای شکاری خود تغذیه می کنند . این حشرات به انسان نیش دردناکی می زنند.
زیر راسته Amphibicorigae
این حشرات نیمه آبزی بوده و یا در سواحل زندگی می کنند.دارای شاخک های مشخص هستند و حاوی سه جفت موهای مخصوص حسی روی سرشان می باشند.
خانواده Gerridae ( Water striders )
مرفولوژی:
حشراتی هستند با پاهای بلند که روی سطح آبها زندگی می کنند و معمولاً می دوند و یا روی آب سر می خورند.معمولاً از حشراتی که روی آب می افتند تغذیه می کنند.
پاهای جلویی آنها کوتاه است و برای گرفتن غذا بکار برده می شوند، ولی پاهای میانی و عقبی بلند بوده و برای حرکت از آنها استفاده می شود. بدن آنها باریک و دراز و برنگ تیره هستند.
پنجه پاهای آنها حاوی موهای ریز زیادی است که از خیس شدن پاها جلوگیری می کنند و به همین دلیل قادرند روی سطح آب قدم بزنند.
بیولوژی:
این حشرات بیشتر در اماکن آبی ساکن و محافظت شده دیده می شوند . در مواقع خشک شدن این اماکن آبی وارد لجن شده و در آنجا باقی می مانند تا مجدداً در آن قسمت آب ظاهر شود.معمولاً در اّهای شیرین یافت می شود.تخم ها در سطح آب ریخته می شوند.
خانواده Hydtometridae ( Water measurers )
مرفولوژی :
حشراتی هستند بطول حدود 8 میلیمتر و برنگ خاکستری و باریک هستند . شبیه چوبک مانندهای کوچک هستند.سرآنها خیلی باریک و دراز است و روی طرفین آن چشم های مرکب حشره دیده می شود .این حشرات معمولاً بی بال هستند.
بیولوژی:
معمولاً در آب های کم عمق بین گیاهان آبزی دیده می شوند و از موجودات ریز تغذیه می کنند.اغلب به کندی روی آب یا روی گیاهان آبزی قدم می زنند.تخم ها را به اشیاء نزدیک به آب می چسبانند.
زیر راسته Hydromrtridae
این حشرات خشکی زی هستند و دارای شاخک های مشخصی هستند ولی فاقد موهای حسی مخصوص (Trichobothria ) روی سر آنها هستند.
خانواده ساس ها Cimicidae ( Bed Bugs )
مرفولوژی:
حشراتی هستند مسطح و تخم مرغی شکل ، بدون بال و بطول حدود 6 میلیمتر، دارای قطعات دهانی مکنده بوده و از خون پرندگان و پستانداران تغذیه می کنند.
مثال : ساس معمولی Cimex lectularius
بیولوژی :
اغلب در نازل ، مسافرخانه های کثیف ، طویله ها و اماکن مسکونی انسان و حیوانات دیده می شود. این حشره فعالیت شبانه داشته و در طول روز در شکاف در و دیوار، در قسمت های مختلف رختخواب زیر کاغذ دیواری،و غیره مخفی می شوند.به وسایل مختلف از جمله لباس ، رختخواب، وسایل منزل و غیره ممکن است از یک محل به محل دیگر منتقل شوند . حشرات ماده تخم های خود را در لابلای شکاف ها قرار می دهند(حشرات ماده 100 تا 250 تخم می گذارند ) ، در شرایط گرم حدود 2 ماه طول می کشد تا تخم ها به حشرات کامل تبدیل شوند. حشرات کامل تا چندین ماه زندگی می کنند و ممکن است بدون غذا بمانند.اکثراً باعث خارش و سوزش می شوند ولی بیماری مهمی را انتقال نمی دهند.
خانواده Anthocoridae ( Mimute pirate bug )
مرفولوژی:
اکثر گونه ها برنگ سیاه و با لکه های سفید رنگ هستند و بطول 3 تا 5 میلیمتر ، یکی از این گونه ها بنام Orius imsidiosus است.
بیولوژی:
حشرات این خانواده شکاری هستند و از حشرات کوچک و تخم آنها تغذیه می کنند.گونه های معمولی آنها اکثراً روی گل ها یافت می شوند ولی بعضی از گونه های دیگر در زیر پوست درختان ،در داخل برگ های ریخته شده ،و در داخل قارچ های در حال پوسیدن یافت می شوند.
خانواده Miridae (Plant bugs or leaf bugs )
مرفولوژی:
حشرات این خانواده تنها حشرات این راسته اند که در روی بال جلویی دارای بخش کونئوس هستند و با این مشخصه به راحتی از سایرین متمایز می شوند. بیشتر آنها در قسمت قاعده غشایی بال جلو دارای دو سلول بسته هستند. شاخک ها و خرطوم آنها 4 مفصلی و فاقد چشم های ساده هستند.اکثراً حشرات کوچکی هستند (معمولباً کمتر از 10 میلیمتر) با بدنی کشیده و نرم با رنگ های متنوع ، بیشتر گونه ها دارای رنگ های قرمز، نارنجی، سبز یا سفید.
بیولوژی:
بزرگترین راسته از خانواده سن ها است و گونه های مختلف در روی بسیاری از گیاهان به فراوانی یافت می شوند ، اکثراً از شیره نباتات تغذیه می کنند و یکی گونه های مهم آن Lygus lineolaris است.
حشره ای است بطول 5 تا 6 میلیمتر، که رنگ آن از قهوه ای کم رنگ تا سیاه متغیر است.از گیاهان متععد وحشی و کشت شده تغذیه می کند.
خانواده Nabidae (Damsel bugs )
مرفولوژی:
سن های کوچکی هستند که بدن آنها بطرف جلو باریک شده است، ران پاهای جلو کمی پهن و متورم شده و از نوع شکاری است.
قسمت غشایی بال جلو حاوی تعدادی سلول های کوچک در اطراف حاشیه آن است.
بیولوژی:
حشراتی هستند شکاری و از حشرات کوچک از جمله شته ها و لاروهای کوچک پروانه ها تغذیه می کنند.
عموماً به دو شکل کلی دیده می شوند؛ بعضی از آنها به رنگ زرد قهوه ای و حدود 8 میلیمتر و بال دار هستند و بعضی دیگر برنگ سیاه درخشان و کمی بزرگ هستند و بال های آنها خیلی کوتاه می باشد.
نوع اول Nabis ferus
نوع دوم Nabis subcoleoptretus
خانواده Reduviidae (Assassin bugs )
مرفولوژی:
حشرات این خانواده دارای اندازه متوسط تا بزرگ هستند، رنگ آنها قهوه ای تا سیاه و بعضی از آنها خیلی فراوان هستند. سر آنها باریک و کشیده و قسمت پشت چشم ها گردن مانند است.خرطوم 3 مفصلی و معمولاً قوس دار و قسمت انتهایی آن در شیار اولین حلقه زیر شکم قرار می گیرد.شکم در قسمت وسط اغلب پهن تر شده بطوری که کنار حلقه های شکم از زیر بال ها نمایان می باشند.
بیولوژی:
اکثر حشرات این خانواده شکاری بوده و از حشرات دیگر تغذیه می کنند ولی تعداد معدودی از خون انسان و پستانداران دیگر تغذیه می کنند و نیش آنها همراه با درد و سوزش شدید است.
مثال : Redivius personatus که در منازل دیده می شود و از ساس ها تغذیه می کند،گاهی به انسان نیز نیش می زنند.
بعضی از گونه های این خانواده ناقل بعضی از بیماری ها از جمله Trypanosoma هستند.
خانواده Tingidae (Lace bugs )
مرفولوژی:
مشخصه مهم حشرات این خانواده وضعیت توری مانند و مشبک قسمت فوقانی سطح بدن آنها است ، قسمت سر، قسمت های حاشیه قفسه سینه و بال ها دارای برجستگی هه و فرورفتگی های تخم مرغی شکل مشبک هستند.این وضعیت مشبک بدن فقط در حشرات کامل دیده می شود.پوره ها معمولاً خاردار هستند.این حشرات دارای جثه ای کوچک 5 تا 6 میلیمتری، معمولاً برنگ سفید (پوره ها سیاه رنگ ).
بیولوژی:
اکثراً از شیره برگ ها و بوته ها تغذیه می کنند، محل تغذیه آنها ابتدا بصورت لکه های زرد رنگ دیده می شود که بر اثر تغذیه مداوم کم کم تیره رنگ شده و برگ ها می ریزند.تخم ها معمولاً در سطح پشتی برگ ها گذاشته می شوند.
Corythuca ciliata روی درخت سپیدار ( Sycamore ) دیده می شود.
Stephamitis pyri یا سنک گلابی، از زیر برگ های درختان میوه خصوصاً گلابی تغذیه می کنند.
خانواده Lygaeidae (Seed bugs )
مرفولوژی:
شاخک ها و خرطوم آنها 4 مفصلی است، دارای چشم های ساده،در قسمت غشایی بال های جلو دارای 4 یا 5 رگبال ساده هستند،تفاوت عمده آنها با خانواده Miridae در نداشتن کونئوس و داشتن چشم ساده است.ضمناً بدن این حشرات سخت تر است.
حشراتی هستند با جثه کوچک که بزرگترین آنها حدود 13 میلیمتر طول دارند، و شکل عمومی آنها متنوع است و بیشتر آنها لکه ها یا نوارهای قرمز، سفید و سیاه روی بدن دارند.
بیولوژی:
خانواده ای است نسبتاً بزرگ،عده ای از آنها شکاری ولی اکثر آنها از بذور نباتات تغذیه می کنند و یا از شیره گیاهان می خورند.
مثال: Blissus leucopterus (Chinch bug ) که آفت مهم غلات می باشد.
حشره ای است بطول 3.5 میلیمتر و برنگ سیاه با بال های جلو برنگ سفید که در قسمت وسط هر یک از آنها یک لکه سیاه دیده می شود.از شیره نباتی دانه ها و برگ های غلات تغذیه می کنند.
Lygaeus halmii روی نیم بال پوش ها یک علامت × برنگ قرمز دارد.
Omcopeltus fasciatus دارای نوارهای پهن سیاه و قرمز روی نیم بال پش ها است.
خانواده Largidae
مرفولوژی:
حشراتی هستند بطول متوسط تا بزرگ، به شکل تخم مرغی کشیده که معمولاً دارای رنگ های قرمز و سیاه درخشان هستند.
از نظر ظاهری شبیه به Lygaeidae هستند ولی فاقد چشم ساده بوده،و در قسمت غشایی بال های جلویی رگبال های متعدد منشعب شده و سلول های بیشتری دارند.
بیولوژی:
اکثر گونه های آن از شیره نباتی گیاهان تغذیه می کنند.
خانواده Pyrrhocoridae (Red bugs and staimers )
حشرات این خانواده از نظر ظاهری و رفتار شبیه به Largidae هستند ،یکی از گونه های مهم آن Dysdercus suturellus (Cotton staimer ) است که یکی از آفات مهم پنبه محسوب می شود.الیاف پنبه را خراب کرده و ارزش آن را کاهش می دهد.اکثر حشرات این خانواده از بذور و دانه ها تغذیه می کنند.
خانواده Coreidae (Leaf footed bugs )
مرفولوژی:
حشرات این خانواده اکثراً بزرگ بوده و برنگ تیره هستند و دارای غدد ترشحی مخصوصی هستند که در طرفین قفسه سینه بین پاهای میانی و عقبی باز می شوند،سر آنها باریک تر و کوتاه تر از پیش گرده است،در بعضی از گونه ها ساق پاهای عقبی پهن شده و برگ مانند است.بیشتر گونه ها از خود مواد عطری مخصوصی ترشح می کنند که ممکن است برای انسان ناخوشایند باشد.
بیولوژی:
اکثر گونه های این خانواده گیاهخوار هستند ولی تعداد کمی از آنها شکاریند .Amasa trigtis (Squash bug ) آفت مهم کدوئیان است.
خانواده Scutelleridae (Shield blacked bug )
مرفولوژی:
حشرات این خانواده از نظر ظاهری شباهت زیادی به حشرات خانواده Pentatomidae دارند که در ذیل به شرح آن می پردازیم، ولی سپرچه آنها خیلی بزرگ و کشیده شده بطوریکه تا انتهای شکم ادامه می یابد. ضمناً بال ها فقط از کنار سپرچه دیده می شوند..بیشتر این سن ها برنگ قهوه ای و به طول 8 تا 10 میلیمتر هستند.
بیولوژی:
اکثراً از شیره نباتات تغذیه می کنند، زمستان گذرانی به شکل حشره بالغ،تخم ریزی بطور دسته ای،یک نسلی هستند.
Eurygaster integriceps یا سن گندم، از آفات مهم گندم می باشد و بصورت مهاجر خسارت زیادی به گندم کاری های ایران وارد می سازد.
خانواده Pentatomidae (Stink bugs )
مرفولوژی:
خانواده نسبتاً بزرگی است که بدن آنها سپر مانند و شاخک های آنها 5 مفصلی است.این حشرات نیز از خود بوی نامطبوعی تولید می کنند.بیشتر گونه های آن دارای رنگ های روشن با نقش بندی مشخصی هستند،این خانواده به سه زیر خانواده به شرح زیر تقسیم می شود:
بعضی از حشرات این خانواده گیاهخوار و بعضی دیگر شکاری بوده و از حشرات دیگر تغذیه می کنند و بعضی دیگر هم گیاهخوار و هم حشره خوار هستند.حشرات دو زیر خانواده 1 و 3 اکثراً شکاری هستند، ولی حشرات زیر خانواده Prntatominae اکثراً گیاهخوار می باشند.
تخم گذاری این حشرات اکثراً بطور دسته ای است، تخم ها به شکل جلبکی و دارای خارها یا تزیینات مخصوصی به خود هستند.
Aelia furcula یا سن آئلیای غلات ، از آفات مهم غلات از نقاط مرکزی و جنوبی ایران گزارش شده است.
طبقه بندی حشرات
(classification of Insects)
تعریف طبقه بندی :
طبقه بندی موجودات روشی است که بر مبنای خصوصیات معینی تفاوتها و تشابهات بین گروها را تعیین مینماید.
مهمترین دلایلی که لزوم وجود سیستم طبقه بندی را تایید میکند عبارتند از :
· به وجود آمدن وسیله ای ارتباطی بین دانشمندان و محققین
برای طبقه بندی موجودات زنده روشهای مختلفی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از :
1. استفاده از خصوصیات مرفولوژیک
2. استفاده از خصوصیات رفتاری
3. استفاده از خصوصیات بیوشیمیائی ( مطالعه پروتئین ها ، سیتوکروموزومها و غیره )
4. استفاده از خصوصیات اکولوژیک ( شامل سطح انتشار جغرافیائی و غیره )
5. استفاده از خصوصیات سیتوژنز ( خصوصیات کروموزومها و غیره )
6. تلفیقی از چند مورد فوق
اساس طبقه بندی ممکن است سه حالت داشته باشد :
1. اندازه گیری خصوصیات مرفولوژلیک و دادن شماره معینی به آنها (Phenetic or numerical )
در این روش هر یک از خصوصیات را با مقیاس های معینی اندازه گیری کرده و شماره هر یک را محاسبه میکنند و سپس از طریق مقایسه کلی تفاوتها و تشابهات را تعیین میکنند . کامپیوتر در این روش کاربرد فراوانی دارد . لازم به تذکر است که در این روش به خصوصیات مختلف ارزش یا وزن اهمیت متفاوت تعلق نمی گیرد بلکه کلیه خصوصیات از نظر اهمیت یکسان هستند ولی حسن آن اینست که قابل تکرار بوده و وابستگی به چیزدیگری ندارد . (ive)
2. روش فیلوژنی یا کلادیستیک (Cladistic or phylogenetic )
در این روش اساس کاربرد مبنای خصوصیات موروثی و خصوصیات اکتسابی است . لذا محقق باید دقت زیادی به وابستگی یا عدم وابستگی و خصوصیات در داخل یا خارج یک گروه بنماید . علاوه بر این بیشتر توجه به خصوصیات اکتسابی است (خصوصیات اکتسابی آنهایی هستند که با خصوصیات موروثی و اجدادی متفاوت میباشند )
3. روش فایلتیک (phyletic)
این روش اساساً روش تکاملی است مثلاً اطلاعات مربوط به گروهای A,B را جمع آوری کرده و به دنبال شکافهای تکاملی آنها تحقیق میشود ( از جمله سازشهای مختلفی که موجب موارد اشتراک و یا جدائی گروهها میشوند مورد جستجو قرار میگیرند )این روش که بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است امکان اختلاف نظر توسط دانشمندان مختلف در آن بیشتر است با این حال بیشتر از دو روش قبل مورد قبول میباشد .
در اینجا لازم به تذکر است که هیچگاه یک نوع طبقه بندی ثابت و غیر قابل تغییری وجود نخواهد داشت زیرا اولاً بر مبنای کشفیات جدید هر یک از سیستم های طبقه بندی مرتباً در حال تغییر کردن هستند ثانیاً مبنای طبقه بندی نیز متفاوت میباشد (ممکن است مرفولوژیک ، اکولوژیک ، رفتاری و غیره باشد )
طبقه بندی موجودات زنده :
این طبقه بندی در سال 1974 توسط Murray ارائه شد و بر اساس این تقسیم بندی موجودات زنده به دو گروه تقسیم میشوند
این موجودات تک سلولی هستند ، هسته فاقد غشاء است و ابتدایی است هم چنین کلروپلاست هم ندارند . از این دسته یک سلسه داریم :
Kingdom:Monera
مونرا یا آغازیان پست که شامل باکتریها ، ریکتسیا ، سیکوپلاسما ، اسپیروپلاسما و بعضی از جلبکها هستند .
2. Eucarryotae
این موجودات دارای هسته مشخص و دارای غشاء هسته هستند ، تعدادی تک سلولی و تعداد زیادی پرسلولی هستند .
شامل سلسه های زیر است :
Kingdom 1 : Protista
Kingdom 2 : Plantae
Kingdom 3 : Fungi
Kingdom 4 : Animalia
1. آغازیان عالی (Protista)
بعضی دارای کلروپلاست هستند و تک سلولی . از این سلسله پروتوزوئرها و بعضی جلبکها را می توان مثال زد .
2. گیاهان ( Plantae )
دارای کلروپلاست اند . با دستگاههای سازمان یافته و فتوسنتز کننده .
3. جانوران ( Animalia )
شامل کلیه حیوانات پر سلولی و سازمان یافته است . تعدادی از شاخه های مهم این سلسله یادآوری می شود :
کیسه تنان Phylum : Coelentrata
شانه داران Phy : Ctenophora
خار پوستان Phy : Echinodermata
کرم های گرد Phy : Nemathelminthes
کرم های پهن Phy : Platyhelmintes
نرم تنان Phy : Mollusca
کرم های حلقوی Phy : Annelida
تراشه داران اولیه Phy : Onychophora
بند پایان Phy : Arthropoda
مهره داران Phy : Chordata
90% بی مهرگان را بند پایان تشکیل می دهند و 90% بند پایان را حشرات شامل می شوند ، گونه هایی که تا به حال در بین حشرات شناسایی شده حدود یک ملیون گونه است که تعداد بسیار زیادی از آنان نیز شناخته نشده است بنابراین اهمیت بند پایان و حشرات به وضوح روشن است .
آفت کرم خوشه خوار انگور
مهمترین آفات مرکبات
ادامه آفات خرما
آفات مهم خرما
سوسک برگ خوار نارون
کرم خوشه خوار انگور
سوسک برگخوار چلیپائیان یا سوسک منداب
شته سبز و شته خال دار گردو
کنه تاولی گلابی :
شته سبز هلو :
سپر دار وا وی سیب
شته سبز سیب
[عناوین آرشیوشده]
 |
 |
